با گسترش استفاده از پیام‌رسان‌ها در زندگی روزمره، امنیت اطلاعات شخصی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربران تبدیل شده است. تلگرام و واتساپ از جمله پرطرف‌دارترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان هستند که هر کدام ویژگی‌های امنیتی خاص خود را دارند.
در این مقاله از بنرساز به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های امنیتی این دو اپلیکیشن می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم با آگاهی از نقاط قوت و ضعف هر اپلیکیشن، انتخابی امن برای حفاظت از اطلاعات شخصی خود داشته باشید.
آشنایی با تلگرام و واتساپ
تلگرام و واتساپ هر دو از جمله پیام‌رسان‌های مشهور جهانی هستند که میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان دارند. تلگرام که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد، بیشتر به‌عنوان یک پلتفرم آزاد و با تمرکز بر سرعت و قابلیت‌های متنوع شناخته می‌شود. این اپلیکیشن به کاربران این امکان را می‌دهد که پیام‌های فردی و گروهی ارسال کنند، در کانال‌ها عضو شوند، استیکر ارسال کنند و اطلاعات خود را در فضای ابری ذخیره کنند.
اما واتساپ که در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد، به دلیل استفاده از سیستم رمزنگاری پیشرفته و رابط کاربری ساده، محبوبیت زیادی در بین کاربران دارد. برخلاف تلگرام، واتساپ به شماره‌تلفن مخاطبان خود به‌عنوان شناسه اصلی نیاز دارد.
این دو پلتفرم کاربردی و جذاب ویژگی‌های خاص خود را دارند که به شرح زیر است:
- نحوه رمزنگاری اطلاعات
- حریم خصوصی و جمع‌آوری داده‌ها
- امنیت شبکه و آسیب‌پذیری‌های احتمالی
- ویژگی‌های امنیتی خاص هر پیام‌رسان
- حملات امنیتی و رخدادهای گذشته
در ادامه تمامی موارد لیست شده را به طور کامل توضیح می‌دهیم تا با تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو اپلیکیشن آشنا شوید. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
نحوه رمزنگاری اطلاعات
یکی از اصلی‌ترین ارکان امنیت هر اپلیکیشن پیام‌رسان، روش‌های رمزنگاری است که برای حفاظت از داده‌ها به کار می‌روند. در این زمینه، تلگرام و واتساپ رویکردهای متفاوتی دارند.
تلگرام از دو نوع رمزنگاری استفاده می‌کند: رمزنگاری سرور – کلاینت برای پیام‌های معمولی و رمزنگاری End-to-End برای چت‌های محرمانه. در حالت اول، پیام‌ها در سرورهای تلگرام ذخیره می‌شوند و این سرورها قادر به مشاهده محتوای پیام‌ها هستند. در حالت دوم که مختص چت‌های محرمانه است، تنها فرستنده و گیرنده می‌توانند پیام‌ها را مشاهده کنند و هیچ‌کس به‌جز آنها به محتوای پیام‌ها دسترسی ندارد.
واتساپ، برخلاف تلگرام، برای تمام پیام‌های ارسال شده، از رمزنگاری End-to-End استفاده می‌کند. به این معنا که پیام‌ها از لحظه ارسال تا دریافت به‌صورت رمزنگاری شده هستند و حتی خود واتساپ نیز نمی‌تواند به محتوای پیام دسترسی داشته باشد. این روش امنیت بالایی را برای کاربران فراهم می‌کند. زیرا هیچ‌کس قادر به مشاهده پیام‌ها، حتی در سرورهای شرکت نیست.
حریم خصوصی و جمع‌آوری داده‌ها
یکی دیگر از جنبه‌های مهم امنیت، حفظ حریم خصوصی و جمع‌آوری داده‌هاست. کاربران تلگرام می‌توانند بدون نیاز به شماره‌تلفن وارد سیستم شوند. علاوه‌برآن، تلگرام به مخاطبان خود اجازه می‌دهد پیام‌ها را از دستگاه‌های دیگر حذف کنند و هیچ‌گونه اطلاعات شخصی را به‌صورت پیش‌فرض جمع‌آوری نمی‌کند.
در مقابل، واتساپ نیاز به شماره‌تلفن کاربران خود دارد و بسیاری از اطلاعات مرتبط با فعالیت‌های آنها را ذخیره می‌کند. این اطلاعات می‌تواند شامل شماره‌تلفن، فهرست مخاطبین، اطلاعات دستگاه و حتی موقعیت جغرافیایی باشد. همچنین، ازآنجاکه واتساپ تحت مالکیت متا (فیس‌بوک) است، این احتمال وجود دارد که داده‌های کاربران با سایر خدمات این شرکت به اشتراک گذاشته شود.
امنیت شبکه و آسیب‌پذیری‌های احتمالی
از نظر امنیت سرورها، تلگرام از معماری Cloud-based استفاده می‌کند. به این معنا که پیام‌ها در سرورهای مختلف این پلتفرم در نقاط مختلف جهان ذخیره می‌شوند. بااین‌حال، چون این پیام‌ها به طور پیش‌فرض رمزنگاری نمی‌شوند، احتمال دسترسی غیرمجاز به آنها از طریق حملات به سرورها وجود دارد. این موضوع به‌ویژه در کشورهایی که قوانین خاصی برای دسترسی به اطلاعات افراد دارند، می‌تواند نگران‌کننده باشد.
از طرف دیگر واتساپ، از سیستم‌های سروری مدیریت شده توسط متا استفاده می‌کند. این شرکت باتوجه‌به حجم گسترده مخاطبان، تلاش می‌کند که زیرساخت‌های امنیتی خود را به طور مداوم تقویت کند. بااین‌حال، به دلیل تمرکز زیاد بر روی داده‌های کاربران و ارتباطات آنها، در برخی از موارد نظارت‌های خارجی می‌تواند تهدیدی برای حریم خصوصی افراد باشد.
ویژگی‌های امنیتی خاص هر پیام‌رسان
تلگرام ویژگی‌های امنیتی منحصربه‌فردی دارد که آن را از بسیاری از پیام‌رسان‌های دیگر متمایز می‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها، چت‌های محرمانه است. این پلتفرم علاوه بر رمزنگاری، قابلیت‌هایی مانند پیام‌های موقتی و حذف پیام‌ها از هر دو طرف (فرستنده و گیرنده) را دارند.
واتساپ نیز ویژگی‌های امنیتی خاص خود را دارد. ازآنجاکه تمام پیام‌ها در این برنامه به‌صورت End-to-End رمزنگاری می‌شوند، امنیت بسیار بالایی دارد. علاوه بر این، واتساپ از احراز هویت دومرحله‌ای و امکان قفل‌کردن اپلیکیشن با استفاده از اثر انگشت یا رمز عبور پشتیبانی می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود حتی اگر فردی به دستگاه شما دسترسی پیدا کند، نتواند به پیام‌های شخصی شما نظارت داشته باشد.
حملات امنیتی و رخدادهای گذشته
هم تلگرام و هم واتساپ درگذشته با چالش‌های امنیتی مواجه شده‌اند. برای مثال، تلگرام در برخی از کشورها هدف حملات سایبری قرار گرفته و در مواردی ممکن است اطلاعات کاربران در دسترس افراد غیرمجاز قرار گرفته باشد. بااین‌حال، این اپلیکیشن توانسته است با تقویت سیستم‌های امنیتی خود، از این تهدیدات جلوگیری کند.
مطالعه بیشتر: حتما مقاله ” از کجا بفهمیم در واتساپ هاید استوری شدیم؟ ” ما را نیز مطالعه کنید.
واتساپ نیز با مشکلاتی نظیر حمله‌های فیشینگ و نشت اطلاعات روبه‌رو شده است. یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای واتساپ، این است که به دلیل استفاده از شماره‌تلفن به‌عنوان شناسه، حساب‌های کاربری می‌توانند هدف حملات مربوط به سرقت هویت قرار گیرند.
با مقایسه امنیت تلگرام و واتساپ، می‌توان گفت که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. تلگرام با ارائه گزینه‌های متنوع در حریم خصوصی و رمزنگاری، برای افرادی که به امنیت بیشتر در چت‌های خود نیاز دارند، انتخاب خوبی است. در مقابل، واتساپ با استفاده از رمزنگاری End-to-End برای تمامی پیام‌ها، امنیت بالاتری در سطح کلی ارائه می‌دهد.
اما چون این اپلیکیشن تحت مالکیت متا است و داده‌های کاربران را جمع‌آوری می‌کند، ممکن است برای برخی افراد نگرانی‌هایی ایجاد کند. در نهایت، انتخاب بهترین پیام‌رسان بستگی به نیازهای فردی و اولویت‌های مخاطبان در زمینه حریم خصوصی و امنیت دارد.
